Mrozić czy nie mrozić..? A może podgrzewać? Co wolno a czego nie wolno robić suplementom.

Anna Michalska

lekarka weterynarii, dietetyczka

Mrozić czy nie mrozić? A może podgrzewać? Poznaj praktyczny poradnik obchodzenia się z suplementami w diecie BARF. Dowiedz się, co wolno, a czego kategorycznie nie wolno robić z suplementami dla Twojego pupila. Wapń, witaminy, kwasy omega - każdy suplement wymaga odpowiedniego traktowania, by zachować maksimum wartości odżywczych. Praktyczne wskazówki dla każdego opiekuna psa i kota na diecie BARF!

Jesteś już zaprzyjaźniony_a z dietą BARF a może właśnie chcesz się z nią zaprzyjaźnić i przekonać do niej swojego psokotka a tu.. klops. Trafiasz na sprzeczne informacje o przygotowywaniu suplementów. Jedni piszą, że część można mrozić ale części NA PEWNO nie wolno! A drudzy twierdzą, że wszystko można mrozić ale część MUSI być rozpuszczona w wodzie ale tylko letniej, bo za wysoka temperatura niszczy suplementy! I co zrobić?
Przedstawię Ci teraz fakty na temat suplementów, żebyś na musiał_a się dłużej sam nad tym głowić :) Postarałam się wyciągnąć z tego czystą esencję – same konkrety bez duuużej ilości chemii.
Aha, oczywiście pod spodem spotkasz bibliografię do dostępnych badań - to nie jest "moje mojsze zdanie" tylko rzetelne fakty.

Wypiszmy sobie teraz wszystkie podstawowe suplementy oraz ich reakcje na temperaturę – zarówno niską jak i wysoką:

Tauryna to aminokwas niebiałkowy i jako taki nie ulega degradacji w procesie mrożenia. Jest bardzo stabilny w różnych warunkach (w tym w kwaśnym pH). Zachowuje swoje właściwości zarówno w niskiej i WYSOKIEJ temperaturze. Nie ulega degradacji (zniszczeniu) pod wpływem nawet wieloletniego mrożenia, natomiast pod wpływem gotowania może zostać częściowo wypłukany z mięsa do wywaru - stąd zaleca się jego dodawanie do gotowanej diety nawet dla psów. Jego stabilność jest zwłaszcza dobrze przebadania w tkankach ludzkich i zwierzęcych.

Czy zawsze należy ją rozpuszczać?
A co z mitem, że tauryna „to małe kłujące igiełki, które wbijają się w śluzówkę jamy ustnej/przełyku” psa czy kota? Otóż.. to jest mit 😊 Ale wytłumaczmy go dokładniej:

Podrażnienie może (ale w ogóle nie musi!) wynikać ze stosowania tauryny na sucho w wyniku mechanicznego tarcia (jak z każdym suchym suplementem), jeśli podalibyśmy samą taurynę, bez BARF-a. Dodatkowo jeśli śluzówka jest już podrażniona (np. przy intensywnym zapaleniu dziąseł) to takie podanie „na sucho” owszem może być nieprzyjemne (lekkie szczypanie/uczucie ciepła) dla naszego psa czy kota z zapaleniem przyzębia. Wtedy na pewno warto ją rozpuszczać – a tak w ogóle to rozpuszczona ma naukowo udowodnione działanie regeneracyjne na nabłonek dziąseł! Dodatkowo tauryna jest lepiej wchłanialna w jelitach w formie rozpuszczonej (a rozpuszcza się w wodzie, nie w tłuszczach), może właśnie dlatego tak dużą wagę przykłada się do jej dokładnego rozpuszczenia przed wymieszaniem z BARF-em. Ale w formie „suchej” – nie jest ani szkodliwa ani nie zrobi fizycznej krzywy Waszym zwierzętom. Po prostu lepiej ją podać rozpuszczoną, żeby się dokładniej rozprowadziła i wchłonęła.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: TAK
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: bardzo dobra

Węglan i cytrynian wapnia to sole mineralne, które nie ulegają degradacji w wyniku mrożenia czy gotowania. Ich struktura chemiczna pozostaje nienaruszona, co sprawia, że mogą być bezpiecznie spożywane przez nasze zwierzęta po obróbce termicznej i nadal są biodostępnym wapniem. Węglan czy cytrynian zaczyna się dekomponować (rozkładać) dopiero w warunkach ok. 700-800 stopni, więc gotowanie w 100^oC nie zrobi mu większej krzywdy.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: TAK
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: słaba, sole wapnia rozpuszczą się dopiero w kwaśnym pH żołądka

Chlorek sodu jako prosty związek jonowy nie ulega degradacji w niskich ani w wysokich temperaturach. Jego temperatura topnienia wynosi około 801 °C, a temperatura wrzenia około 1413 °C. Zatem może być bezpiecznie mrożony w naszych domowych zamrażarkach oraz bezpiecznie gotowany/podgrzewany.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK
🔥WYSOKA TEMPERATURA: TAK
💧ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: bardzo dobra

Najczęściej podawaną i najlepiej biodostępną formą żelaza dla psów i kotów jest żelazo hemowe – czyli z hemoglobiny, krwi zwierzęcej. Żelazo w formie hemowej jest stabilne w niskich temperaturach, a mrożenie jest standardową metodą przechowywania produktów bogatych w hemoglobinę, takich jak krew czy mięso. Co do gotowania – gotowanie wywołuje straty żelaza do ok. 15%, w tym z powodu wypłukiwania się żelaza do roztworu ale też z powodu utleniania. Utlenianie to będzie Nam przekształcało żelazo hemowe w żelazo niehemowe, które jest mniej biodostępne niż żelazo hemowe. Stąd zaleca się suplementów żelaza nie poddawać działaniom wysokiej temperatury w tym gotowaniu.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: NIE, część jest tracona/przekształcana w mniej dostępną formę
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: słaba, po zmieszaniu z wodą tworzy się gęsta zawiesinę/maź

Witaminy z reguły to związki dość delikatne. Niektóre z nich natomiast bardzo dobrze konserwują się mrozem. Do takich witamin należy witamina E. Jest bardzo stabilna nawet przy bardzo długim i głębokim mrożeniu. Natomiast jako sam suplement, nie jest stabilna w wysokich temperaturach. Straty wynikają głównie z degradacji termicznej (rozkład cząsteczek tokoferolu pod wpływem ciepła) oraz wypłukiwania do roztworu.

CIEKAWOSTKA – podczas gotowania warzyw jej dostępność z tych warzyw wzrasta, ponieważ podczas gotowania miękną tkanki roślin oraz znosi się aktywność oksydazy tokoferolowej. W konsekwencji prowadzi to do uwolnienia witaminy E z gotowanych warzyw i staje się ona łatwiej dostępna. Dlatego warzywa (pod kątem witaminy E) dobrze jest gotować, natomiast samego suplementu – lepiej nie.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: NIE
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: nie, ale rozpuszcza się dobrze w tłuszczach

Kwasy omega 3 to głównie wielonienasycone kwasy tzw. PUFA a jako suplementy w diecie BARF to głównie oleje z ryb lub proszek z kryla. Mrożenie pomaga w długoterminowym przechowywaniu tych kwasów. Zapobiega to jełczeniu tłuszczów, kiedy kupimy więcej produktu i nie zużyjemy go w ciągu jednego miesiąca. Warto dodać, że kwasy omega należy kupować wyłącznie w ciemnych opakowaniach lub w kapsułkach, które są w opakowaniu bez dostępu do światła (eh, znowu ta trwałość i jełczenie) i nie rozmrażać ich wielokrotnie.
A co z wysoką temperaturą? Niestety kwasy omega są wrażliwe na wysoką temperaturę a podczas długotrwałego ogrzewania (zwłaszcza zbadane pod kątem pieczenia/smażenia) ulegają utlenianiu i wzrasta ilość nasyconych kwasów tłuszczowych. Stąd lepiej ich nie gotować razem z mięskiem a dodać do już wstępnie wystudzonej mieszanki😊

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK, nawet wskazane (kryll też)
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: NIE – ulegają utlenianiu
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: nie, ale rozpuszczają się dobrze w tłuszczach

Jak już pisałam witaminy są z reguły wrażliwe na temperaturę. Witaminy z grupy B (w BARF-ie stosowane najczęściej w formie drożdży browarniczych ale też tabletek) są stabilne podczas mrożenia. W postaci suchej natomiast, należy je przechowywać w szczelnych opakowaniach, ponieważ są wrażliwe na zwiększoną wilgotność. W zależności od konkretnej witaminy B ulegają w różnym stopniu degradacji termicznej (rozkład cząsteczek pod wpływem ciepła) oraz wypłukiwania do roztworu, stąd nie powinniśmy ich poddawać działaniu wysokiej temperatury.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK, ale szczelnie zapakowane (BARF też powinien być szczelnie pakowany)
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: NIE
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: TAK, dobra (drożdże tworzą zawiesinę)

Witamina D a konkretnie D₃ – cholekalcyferol, jest jak najbardziej stabilna w niskich temperaturach. Jako witamina rozpuszczalna w tłuszczach (z grupy ADEK) dobrze znosi mrożenie, zwłaszcza w połączeniu z olejami. Co do wysokiej temperatury to jest częściowo stabilna – zbadano, że np. podczas gotowania jajek utracie ulega ok. 20-30% witaminy D z produktu. Utrata jej wynika głównie z degradacji termicznej i utleniania. Zatem krótkotrwałe podgrzewanie w temperaturze 100^oC owszem wytraci witaminę D₃, ale tylko częściowo. Z mojej perspektywy nie polecam jej jako suplementu podgrzewać/gotować, ponieważ zależy nam na dokładnej jej ilości w przepisie.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: NIE, częściowa (20-30%) degradacja
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: nie, za to rozpuszcza się w olejach

Algi są naturalnym źródłem jodu w diecie BARF, a mrożenie nie wpływa znacząco na zawartość tego pierwiastka. ALE jodek z kelpu w obecności materii organicznej (mięso, tłuszcze itp.) i tlenu może uleć utlenianiu i zmieniać nieco swoją formę. Więc jak mrozić, żeby jod był jak najbardziej dostępny? Przede wszystkim w szczelnych pojemnikach oraz unikać rozmrażania i zamrażania (tak jak opisaliśmy w naszym ebooku – zawsze ważny jest ciąg chłodniczy). Natomiast spora część jodu jest tracona nawet przy krótkotrwałym gotowaniu, stąd nie zalecamy zalewać jodu gorącym roztworem ani dodawać go do tyndalizacji.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK, ważne szczelne opakowanie
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: NIE
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: średnia, tworzy zawiesinę

A dokładnie fosforan wapniowy (związek chemiczny - sól) znajduje swoje zastosowanie w mieszankach dla zwierząt rosnących oraz dla tych z niską kalorycznością. Jako stabilny związek chemiczny, nie ulega degradacji, rozkładowi ani zmianie struktury w niskich temperaturach mrożenia. Jest też stabilny też w wysokich temperaturach (podobnie jak sam wapń), a jego temperatura topnienia wynosi dopiero ok. 1700^oC.

Stabilność suplementu:

❄️ MROŻENIE: TAK
🔥 WYSOKA TEMPERATURA: TAK
💧 ROZPUSZCZALNOŚĆ W WODZIE: słaba, sole takie (tak jak wapnia) rozpuszczą się dopiero w kwaśnym pH żołądka i dzięki temu staną się dostępne biologicznie.

To wszystkie podstawowe suplementy oraz jaki wpływ ma na nie wysoka i niska temperatura. Wiedziałeś_łaś o tym? A może chcesz, żeby sprawdzić jeszcze jakieś suplementy?
Dawaj Nam znać na support@meatpoint.io lub na FB/Instagramie czy TikToku!

BIBLIOGRAFIA:

1. Temporal reproducibility of taurine measurements in frozen serum of healthy postmenopausal women (Oktawia P Wójcik, Karen L Koenig, Anne Zeleniuch-Jacquotte, Max Costa, Yu Chen ) 2010
2. Taurine and human nutrition(Stapleton PP, Charles RP, Redmond HP) 1997
3. Development and validation of a hydrophilic interaction chromatography–mass spectrometry assay for taurine and methionine in matrices rich in carbohydrates (de Person M, Hazotte A, Elfakir C) 2005
4. Effect of the Topical Use of the Antioxidant Taurine on the Two Basement Membrane Proteins of Regenerating Oral Gingival Epithelium (Sibel Elif Gültekin, Burcu Sengüven, Altuğ Sofuoğlu, Levent Taner, Manuel Koch) 2012
5. Thermal decomposition of calcium carbonate (calcite polymorph) as examined by in-situ high-temperature X-ray powder diffraction (Kohobhange S.P. Karunadasa, C.H. Manoratne, H.M.T.G.A. Pitawala, R.M.G. Rajapakse) 2019
6. Thermal decomposition of calcium citrate tetrahydrate (Mansour, Seham A. A.) 1994
7. https://www.americanelements.com/sodium-chloride-7647-14-5
8. Effects of Cooking and Chemical Treatment on Heme and Nonheme Iron in Meat (B. R. SCHRICKER, D. D. MILLER) 2006
9. Effect of cold storage on vitamins C and E and fatty acids in human milk (M. Romeu-Nadal, M. Romeu-Nadal, A.I. Castellote, M. C. Lopez-Sabater) 2008
10. Effect of different cooking methods on the content of vitamins and true retention in selected vegetables (Seongeung Lee, Youngmin Choi, Heon Sang Jeong, Junsoo Lee, Jeehye Sung) 2017
11. Investigating the Thermal Stability of Omega Fatty Acid-Enriched Vegetable Oils (Katalin Nagy, Bogdan-Cezar Iacob , Ede Bodoki and Radu Oprean) 2024
12. Quality changes of Antarctic krill powder during long term storage: Quality changes of Antarctic krill powder during long term storage (Nina Skall Nielsen, Henna Fung Sieng Lu, Inge Bruheim, Charlotte Jacobsen) 2016
13. A STUDY OF THE HEAT STABILITY OF THE VITAMIN B FACTORS REQUIRED BY THE CHICK (BY C. A. ELVEHJEM, 0. L. KLINE, J. A. KEENAN, AND E. B. HART) 1932
14. https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content?contenttypeid=19&contentid=vitamind
15. Stability of vitamin D in foodstuffs during cooking (Jette Jakobsen, Pia Knuthsen) 2013
16. Reducing the High Iodine Content of Saccharina latissima and Improving the Profile of Other Valuable Compounds by Water Blanching (Cecilie Wirenfeldt Nielsen, Susan Løvstad Holdt, Jens J. Sloth, Gonçalo Silva Marinho, Maren Sæther, Jon Funderud, and Turid Rustad) 2020
17. Freeze-induced acceleration of iodide oxidation and consequent iodination of dissolved organic matter to form organoiodine compounds(Xuexin Gong, Mei He, Zhineng Hao, Rusong Zhao, Jingfu Liu) 2023
18. https://www.art-chem.eu/fosforan-dwuwapniowy/

Pamiętajcie, że jeśli macie jakieś pytania lub problemy techniczne z kalkulatorem, to na pewno znajdziecie pomoc na naszej grupie facebookowej! Zachęcamy do dołączenia do niej, a także do obserwowania naszych Social Media, w których znajdziecie mnóstwo przydatnej wiedzy :)

Możecie również skontaktować się z nami bezpośrednio - support@meatpoint.io

Copyright meatpoint.io