Czy limit białka 5.0-5.3 g dla kotów ma sens?

Piotr Knapik
meatpoint.io founder & lead engineer

Ten artykuł ma charakter polemiki z tytułowym limitem białka. Jeżeli nie znasz tego twierdzenia i przygotowując BARFa nigdy nie obawiałaś(-eś) się co się stanie jak kot spożyje za dużo białka - artykuł może okazać się po prostu nieciekawy. Jeżeli jednak masz już jakąś relację z tzw. "białkiem 5.0" - zapraszam do lektury 😺

🎯 O czym konkretnie będzie?

W tym artykule opiszę dlaczego każdy lansowany limit białka wyrażony w g/kg m.c. (“kg m.c.” czyli kilogram masy ciała, czyli to samo co anglojęzyczne “kg BW” - kg of body weight) jest uproszczeniem, które nie nadaje się do stosowania razem ze współczesnym modelem żywieniowym kotów. Nie będę się skupiał na poprawności samej wartości “5.0-5.3” czy roli białka w diecie, bo to tematy na osobne artykuły. Poniżej w możliwie jasny sposób prezentuję, że ten limit białka to po prostu opinia, która ma zastosowanie jedynie w pewnym kontekście.

🕵️ Skąd ta liczba?

Wartość ta pochodzi z forum kalkulatora Barfnego Świata i trudno określić jej autora czy źródło. Tu warto zauważyć, że dagnes (współtwórczyni odpowiedzialna za merytoryczną część dietetyczną kalkulatora) ma na ten temat inne zdanie: “5g białka na 1 kg kota dziennie to wyłącznie punkt wyjścia dla dorosłego, domowego kota!” (link, na moment pisania tego artykułu ten komentarz z 2021 roku jest ostatnią znaną mi wypowiedzią dagnes w Internecie). Dagnes cytuję jedynie jako autorkę kalkulatora Barfny Świat, bo mimo jej wiedzy i nieocenionego wkładu w popularyzację BARF w Polsce - jest osobą anonimową i z tego powodu nie sposób rozważać jej w roli autorytetu dietetycznego.

🏋️ Kilokot

Normy na 1 kg m.c. kota zakładają, że każdy kilogram każdego zdrowego kota jest identyczny i ma te same potrzeby - nie jest ważne czy to kot młody czy stary, duży czy drobny. Tymczasem normy NRC, FEDIAF czy AAFCO (skróty rozwinięte na końcu artykułu) są konsekwentnie publikowane w odniesieniu do 1000 kcal, 1 MJ albo 1 kg DM (przy założeniu, że 1 kg DM odpowiada, np. 4000 kcal), czyli - w odniesieniu do energii. Dwóch drobnych zdrowych mężczyzn ważących po 50 kg ma inne zapotrzebowanie kaloryczne niż jeden rosły mężczyzna o masie ciała 100 kg. To dlatego, że współczesne, dokładne modele zapotrzebowania energetycznego nie łączą zależnością liniową masy ciała z zapotrzebowaniem energetycznym.

Fragment norm FEDIAF i NRC

Tymczasem Barfny Świat czerpie ze źródeł, które bazując na NRC (sic!) wyliczyły zapotrzebowanie dla 4 kg kota o danej aktywności i dzięki temu mogły podać wartość norm na 1 kg m.c. kota. Tak, tak - Horzinek czy Strombeck po prostu “spłaszczyli” zapotrzegowanie kota jakby każdy kot był dorosłym kotem ważącym ok. 4 kg. Tu na chwilę się zatrzymajmy, żeby zauważyć, że w kalkulatorze BŚ wszystkie koty są sobie równe - nie możemy uwzględnić nietypowego zapotrzebowania czy, np. przełączyć się na normy dotyczące kotów rosnących. To rozróżnienie norm istnieje już w (źródłowym dla źródeł BŚ) NRC z 2006 roku. Model przyjęty przez BŚ (mimo swoich uproszczeń wynikających z liniowej ekstrapolacji zapotrzebowania) jest poprawny, ale warto mieć świadomość, że jego dokładność będzie tym mniejsza im dalej nasz kot jest od dorosłego kota ważącego 4 kg. Po prostu.

🔎 Odstępstwa od limitu 5.0-5.3

W BARFie za punkt wyjścia bierzemy naturalną dietę kotów dzikich. Czy dziko żyjące koty regulują bezwzględną ilość białka i tłuszczu? Nie wydaje się to możliwe - koty mają swoje ulubione gatunki ofiar i jedzą ich więcej lub mniej. Oczywiście koty kanapowe z niską aktywnością mają inne zapotrzebowanie, jednak nadal nie jest ono dla wszystkich kotów takie same! Czytając grupy Barfnych Korepetycji możemy zauważyć, że o ile 5 gramów białka i 3 gramy tłuszczu na 1 kg kota to stała zasada, o tyle koty rosnące, bardzo aktywne albo przedstawiciele niektórych ras mogą liczyć na łaskawe zwolnienie z ograniczenia dotyczącego ilości spożywanej mieszanki. To oznacza ni mniej ni więcej, że koty dostają mieszankę o stałym współczynniku białko:tłuszcz, ale liczba gramów na kilogram masy jest wyższa, np. jedząc 150% mieszanki wyliczonej na 5 g białka koty takie będą spożywać 7,5 g białka i 4,5 g tłuszczu na kilogram swojej masy.

⚙️ Model energetyczny kota a normy

We współczesnych modelach żywienia zwierząt towarzyszących (można powiedzieć, że jest to obowiązujący stan wiedzy po wydaniu publikacji NRC w 2006 roku i popularyzacji tego modelu przez FEDIAF) rozdziela się wyliczanie zapotrzebowania kalorycznego zależnego od wielu czynników (masa ciała, ocena sylwetki kota, aktywność, wiek, rasa) od norm składników odżywczych. Zapotrzebowanie zwykle przyjmuje wartość dziennego zapotrzebowania, np. 210 kcal. W stosunku do energii formowane są normy i dlatego są wyrażone, np. w g/1000 kcal, a nie w g/kg m.c. Tymczasem w BŚ normy i model energetyczny kota są do siebie przyspawane. Ze względu na te różnice porównywanie przepisów uzyskanych w różnych formułach wyliczania BARF ma sens jedynie, kiedy porównujemy konkretną mieszankę przygotowaną dla konkretnego kota w stosunku do jakiegoś zestawu norm. Proszę zauważyć, że unikam opinii “dobry”/”zły”, bo takie wnioski powinny być podparte badaniami, a tymczasem z tego co pokazuje praktyka - kalkulator Barfnego Świata przy odpowiednim poziomie wiedzy opiekuna od lat sprawdza się bardzo dobrze.

Energy requirements of adult cats, 2010

📚 Wspólne źródła dotyczące białka?

Na grupie Barfnych Korepetycji można znaleźć informacje, że meatpoint.io opiera się na tych samych źródłach tylko inaczej je interpretujemy. Nie, nic takiego. Zdarzyło się, że jedno z kluczowych dla MPD badań dotyczących stosunku białko:tłuszcz znalazło się też w bibliografii artykułu, którego treść dyskutowaliśmy z administracją Barfnych Korepetycji (jeszcze przed zbanowaniem całego naszego zespołu z tej grupy facebookowej). Wspomniana praca (Hewson-Hughes et. al, 2010) konsekwentnie skupia się na badaniu preferencji kotów dotyczącej stosunku energii pozyskiwanej z białka, tłuszczu i węglowodanów z pobieranego pokarmu. Żadnej liczby czy limitu białka ta praca nie wyznacza. Warto też wspomnieć, że badania były przeprowadzane na kotach domowych.

🏆 Podsumowanie

Reżim 5.0-5.3 g białka na kg m.c. jest opinią administratorów grupy Barfne Korepetycje opartą na wieloletniej obserwacji, której to nawet twórcy kalkulatora Barfnego Świata nie podzielają. Zasada ta wydaje się być dobrym punktem wyjścia do bilansowania mieszanki w formule kalkulatora Barfnego Świata, ale brak argumentów, żeby takie ograniczenie reklamować jako konieczne czy tym bardziej sugerować, że inne podejścia są niepoprawne. W tym oczywiście naukowo podparte podejście opierające się na ustalonym stosunku energii pobieranej z różnych grup składników odżywczych.

Popularyzatorów limitu “5.0-5.3” zapraszam do niespiesznej a rzetelnej debaty, może w formie replik, a może komentarzy w medium, do którego wszyscy mamy dostęp. Ze swojej strony niebawem opiszę dokładnie skąd założenia dotyczące białka w MPD wskazując konkretne źródła i opisując proces wnioskowania, który doprowadził nas do ustalenia stosunku białko:tłuszcz, które uważamy za optymalny.



➔ Back to all articles

Remember that if you have any questions or technical issues with the calculator, you will surely find assistance in our Facebook group (English posts are welcome!). We encourage you to join it, as well as to follow our social media channels, where you will find a wealth of useful knowledge :)

You can also contact us directly at support@meatpoint.io

Copyright meatpoint.io